SPRAWY SPOŁECZNE ORAZ ZDROWIE
REALIZOWANE PROGRAMY Związane z POMOCĄ SPOŁECZNĄ I ZDROWIEM
Realizacja zadań związanych z sprawami społecznymi, rodziną oraz zdrowiem stanowi odzwierciedlenie działań podejmowanych na podstawie polityk programów i strategii przyjętych przez władze Hajnówki. Do najważniejszych z nich należą:
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Miejskiej Hajnówka na lata 2022-2033,
Program Wspierania Rodziny w Gminie Miejskiej Hajnówka na lata 2022-2024,
Karta Dużej Rodziny Hajnowskiej,
Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie na lata 2022-2024,
Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Przeciwdziałania Narkomanii oraz Uzależnieniom Behawioralnym Miasta Hajnówka na lata 2022-2025.
Dokładniejszy opis wskazanych powyżej programów znajduje się w części raportu poświęconej Realizowanym Politykom, Programom i Strategiom.
Wysokość zrealizowanych wydatków w ramach pomocy społecznej i wsparcia rodziny:
41 453 393 zł
+14,71%
do roku 2021
Aktualny poziom wydatków na pomoc społeczną i wsparcie dla rodziny w 2022 r. wiąże się z kontynuowaniem działań Gminy Miejskiej Hajnówka związanych ze wsparciem materialnym dla mieszkańców. Niemniej, warto zauważyć, że w odniesieniu do 2021 r. znacząco zmalał poziom wydatków na wypłacone świadczenia wychowawcze („500+”). Dla porównania warto wskazać, że w 2021 r. na ten cel wydatkowano 17,5 mln zł podczas gdy w 2022 r. wydatki te wyniosły 7,2 mln zł. W 2022 r. zadanie to zostało przekazane do realizacji ZUS. MOPS do końca maja 2022 r. wypłacał ww. świadczenia przyznane w ramach postępowań zakończonych do końca 2021 r.
W 2022 r. znaczący wpływ na poziom wydatków miała pomoc obywatelom Ukrainy oraz wypłata dodatków węglowych i osłonowych.
30 863 351 zł
Wysokość wypłaconych świadczeń społecznych
2 023 974 zł
Wydatki na bieżące utrzymanie MOPS
1 223 163 zł
Wartość zadań zrealizowanych z dofinansowaniem (wydatki z dotacji UE)
Świadczenia wsparcia materialnego w 2022 r.
Przyczyny korzystania z pomocy społecznej w 2022 r.
Zakres pomocy społecznej obejmował zadania określone w ustawie o pomocy społecznej. Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej wykonywał także zadania wynikające z innych aktów prawnych m.in. z ustawy o świadczeniach zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych, ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy czy ustaw o dodatku osłonowym, węglowym.
W 2022 r. wykonywanie najistotniejszych działań w zakresie pomocy społecznej można było pogrupować według pięciu obszarów:
systemu finansowego wsparcia rodzin,
pomocy w długotrwałej lub ciężkiej chorobie,
likwidacji barier funkcjonalnych dla osób niepełnosprawnych,
ograniczaniu skutków bezrobocia,
przeciwdziałaniu uzależnieniom.
Najczęściej występującymi powodami korzystania z pomocy społecznej w Hajnówce w 2022 r. były ubóstwo, bezrobocie oraz niepełnosprawność. Należy przy tym zaznaczyć, że rodzina mogła korzystać z pomocy z powodu różnych przesłanek jednocześnie (ta sama rodzina mogła być ujęta w tabeli przy kilku pozycjach). Aby uzyskać pomoc ze strony MOPS rodzina lub osoba ubiegająca się o pomoc musi spełnić co najmniej dwie przesłanki tj. po pierwsze dochód osoby lub rodziny nie może przekroczyć kryterium ustawowego, po drugie musi wystąpić co najmniej jedna przesłanka, o której mowa w ustawie o pomocy społecznej.
Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej wspiera osoby, które znalazły się w trudnej sytuacji życiowej. Dla porównania warto dodać, że w 2022 r. powody korzystania z pomocy społecznej były podobne do występujących rok wcześniej.
W 2022 r. świadczeniami pieniężnymi objęto 681 rodzin, a niepieniężnymi 172 rodziny. Pracę socjalną świadczono wobec 678 rodzin.
Miejski OŚRODEK POMOCY SPOŁECZNEJ
Obecna struktura organizacyjna Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej jest odpowiedzią na diagnozowane na przestrzeni wielu lat potrzeby środowiska lokalnego, określone w oparciu o analizę i ocenę występujących zjawisk, powodujących zapotrzebowanie na różne formy wsparcia.
W trakcie 2022 r. MOPS kompleksowo realizował zadania własne oraz zadania zlecone z zakresu pomocy społecznej. Dodatkowo, pozyskano środki ze źródeł zewnętrznych w ramach ogłaszanych konkursów i programów tj. "Posiłek w szkole i w domu", "Pomoc Żywnościowa", "Hej do przodu", czy "Rozwój systemu usług opiekuńczych na terenie Miasta Hajnówka". Ponadto, w ramach prowadzonej działalności statutowej MOPS w swojej bieżącej pracy realizował projekty socjalne i działania środowiskowe, takie jak:
organizacja wigilii dla podopiecznych (osób starszych, samotnych i potrzebujących),
całoroczna zbiórka odzieży, sprzętu gospodarstwa domowego, mebli, zabawek, które następnie trafiają do osób potrzebujących,
zbiórka żywności w największych sklepach Miasta Hajnówka w ramach ogólnopolskiej zbiórki żywności organizowanej przez Federację Polskich Banków Żywności,
wydawanie skierowań na żywność w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Żywnościowa 2014-2020, Europejski Fundusz Pomocy Najbardziej Potrzebującym (FEAD),
nieodpłatna pomoc prawna i psychologiczna dla rodzin zamieszkałych w Hajnówce,
prowadzenie terapii zajęciowej,
reintegracja społeczno-zawodowa w ramach Klubu Integracji Społecznej "Kurnik".
wybrane zadania realizowane w ramach pomocy społecznej i wsparcia rodziny w 2022 r.
dodatek osłonowy
Dodatek osłonowy był świadczeniem pieniężnym, którego celem było zrekompensowanie rosnących cen nośników energii (gaz, prąd) oraz produktów żywnościowych, w ramach tarczy antyinflacyjnej. Wysokość dodatku uzależniono od ilości osób w rodzinie oraz kryterium dochodowego.
Liczba gospodarstw domowych, które otrzymały dodatek osłonowy – 2.849.
dodatek węglowy
Dodatek węglowy to jednorazowe świadczenie w wysokości 3.000 zł skierowane do gospodarstw domowych, w przypadku gdy głównym źródłem ogrzewania był kocioł na paliwo stałe, kominek, koza, ogrzewacz powietrza, trzon kuchenny, piecokuchnia, kuchnia węglowa lub piec kaflowy na paliwo stałe, zasilane paliwami stałymi. Przy wypłacie świadczenia nie obowiązywało kryterium dochodowe.
Liczba wypłaconych dodatków węglowych: 2.484.
Dodatek na inne źródła ciepła
Dofinansowanie na inne niż węglowe źródła ogrzewania. Wniosek o wypłatę dodatku dla gospodarstw domowych z tytułu wykorzystania niektórych źródeł ciepła – dał możliwość dofinansowania zakupu opału: pelletu drzewnego, drewna kawałkowego i innych rodzajów biomasy oraz gazu skroplonego LPG lub oleju opałowego.
Liczba wniosków o dodatek:
462 - pellet drzewny lub inny rodzaj biomasy,
349 – drewno kawałkowe,
34 – gaz LPG,
160 – olej.
Dzienny Dom Pomocy
Dzienny Dom Pomocy w Hajnówce przy ulicy 11 Listopada 20 działalność rozpoczął 2 lutego 2021 r. Jest placówką wspierającą ludzi starszych z terenu Miasta Hajnówka, kobiet i mężczyzn nieaktywnych zawodowo w wieku powyżej 60 lat, którzy ze względu na wiek, chorobę lub niepełnosprawność wymagają częściowej opieki i pomocy w zaspokajaniu niezbędnych potrzeb życiowych.
W analizowanym okresie (rok 2022) na podstawie decyzji wydanych przez Dyrektora MOPS w Hajnówce z usług Domu skorzystało 23 nieaktywnych zawodowo seniorów w wieku od 65 do 90 lat.
Zakres usług świadczonych przez DDP obejmuje w szczególności:
usługi socjalne i opiekuńcze,
terapię zajęciową,
aktywizację fizyczną i umysłową seniorów,
zajęcia edukacyjne, kulturalne, rekreacyjne, prozdrowotne,
świętowanie rocznic: urodziny, święta patriotyczne i religijne .
W placówce jest także możliwość skorzystania z urządzeń do utrzymania higieny osobistej: łazienka z prysznicem, pralka, żelazko z miejscem do prasowania.
W roku 2022 wydano 23 decyzje administracyjne kierujące seniorów do DDP, w sumie 23 osoby korzystały ze świadczonych przez placówkę usług: opiekuńczych, socjalnych, edukacyjnych, kulturalno–oświatowych, aktywizujących społecznie, sportowo–rekreacyjnych i terapeutycznych.
Domy Pomocy Społecznej
Do Domu Pomocy Społecznej kierowane są osoby niemogące samodzielnie funkcjonować w codziennym życiu, które wymagają całodobowej opieki ze względu na zły stan zdrowia, podeszły wiek, niepełnosprawność, a opieka zapewniana przez rodzinę lub pomoc w postaci usług opiekuńczych jest niewystarczająca. Pobyt w DPS jest odpłatny, osoba kierowana ponosi odpłatność w wysokości 70% własnego dochodu.
W roku 2022 odpłatność gminy miejskiej Hajnówka za pobyt w DPS była realizowana dla 39 osób.
Świetlica socjoterapeutyczna
W strukturach MOPS w Hajnówce funkcjonuje placówka wsparcia dziennego - świetlica socjoterapeutyczna dla dzieci z rodzin dysfunkcyjnych z siedzibą przy ul. Ks. I. Wierobieja 18. W ramach swojej działalności udziela pomocy rodzinom dysfunkcyjnym poprzez objęcie dzieci działaniami wychowawczymi, opiekuńczymi, edukacyjnymi i psychologicznymi.
W 2022 r. pod opieką świetlicy przebywało 27 dzieci (w tym dzieci z Ukrainy - 10).
W świetlicy jest zatrudnionych dwóch pedagogów, którzy opracowują i realizują indywidualny plan pracy z dzieckiem, prowadzą zajęcia korekcyjne, kompensacyjne i socjoterapeutyczne pozwalające wychowankom uzyskać pomoc w kryzysach szkolnych, rodzinnych, rówieśniczych i osobistych.
Działania podejmowane w 2022 r. stanowiły kontynuację wsparcia mieszkańców m.in. w zakresie zapewnienia opieki wychowawczej po zajęciach szkolnych, pomocy w rozwiązywaniu trudnych sytuacji życiowych, czy organizowaniu zajęć z elementami socjoterapii, wyrównawczych oraz korekcyjno-kompensacyjnych.
Podobnie, jak w poprzednich latach, przez cały 2022 r. w ramach działalności Świetlicy Socjoterapeutycznej zadbano o organizację imprez, spotkań, zajęć okolicznościowych, wyjść i wyjazdów oraz warsztatów plastycznych, muzycznych, teatralnych i sportowych.
asystent rodziny
W ramach wsparcia rodziny poprzez asystenturę w rodzinie w roku 2022 Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Hajnówce zatrudniał łącznie 3 asystentów rodziny.
Zadaniem asystenta rodziny jest skuteczna pomoc rodzinie przeżywającej trudności w opiekowaniu się i wychowywaniu dzieci, wsparcie w prawidłowym wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczej. Asystentura rodziny polegała na zindywidualizowanej pracy w rodzinie, z rodziną i dla rodziny. Asystent towarzysząc rodzicom w wprowadzaniu zmian w myśleniu, zachowaniu oraz otoczeniu, ukierunkowywał swoje działania tak, aby środowisko rodzinne sprzyjało bezpieczeństwu i prawidłowemu rozwojowi dzieci. Pieczą asystentów rodziny w 2022 r. objętych było 63 rodziny (w tym 116 dzieci) .
PROJEKTY REALIZOWANE PRZEZ MIEJSKI OŚRODEK POMOCY SPOŁECZNEJ w HAJNÓWCE
„Hej do przodu”
Uczestnikami są osoby zagrożone wykluczeniem społecznym, bezrobotne ale też osoby niepełnosprawne (z terenu miasta Hajnówki).
W ramach projektu wydatkowano na opłaty za: pokrycie usług psychologicznych, prawnych, przeprowadzenie warsztatów, kursów szkoleń, zakup karnetów na basen dla uczestników projektu, koszt doradztwa zawodowego dla beneficjentów projektu, opłaty za składkę zdrowotną uczestników, stypendia oraz wydatki na wynagrodzenia pracowników zaangażowanych w realizację projektu.
Klub Integracji Społecznej „Kurnik”
Celem głównym projektu była aktywizacja zawodowa i społeczna 45 osób zagrożonych wykluczeniem społecznym z terenu Miasta Hajnówka poprzez świadczenie usług reintegracji społeczno – zawodowej. Projekt swoim zasięgiem objął społeczność lokalną zaś grupą docelową były osoby zamieszkałe w Hajnówce, które ze względu na swą niekorzystną sytuację były zagrożone ubóstwem i wykluczeniem społecznym.
W ramach zrealizowanych działań wydatkowano na opłatę za pokrycie usług psychologicznych, prawnych, doradztwa zawodowego dla beneficjentów, opłatę za polisę ubezpieczeniową uczestników projektu oraz wydatki na wynagrodzenia pracowników zaangażowanych w realizację projektu.
Posiłek w szkole i w domu
Celem rządowego programu "Posiłek w szkole i w domu" jest zapewnienie pomocy i ograniczenia zjawiska niedożywienia: dzieci i młodzieży z rodzin o niskich dochodach lub znajdujących się w trudnej sytuacji, oraz osób dorosłych, zwłaszcza osób starszych, samotnych, chorych lub niepełnosprawnych.
Wsparcie dla mieszkańców Hajnówki polegało na zapewnieniu gorącego posiłku dziennie.
Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej realizował program w dwóch formach tj. w naturze w ramach przyznanego gotowego posiłku oraz w formie zasiłku celowego.
W roku sprawozdawczym 2022 rzeczywista liczba osób objętych programem “Posiłek w szkole i w domu“ ogółem wyniosła - 1.236 osób z tego:
302 osoby skorzystały z obiadów (108 dzieci do czasu rozpoczęcia nauki w szkole podstawowej, 195 uczniów do czasu ukończenia szkoły ponadpodstawowej i 11 osób dorosłych),
1.199 osób w rodzinach objęto pomocą w formie zasiłku celowego na zakup żywności.
usługi opiekuńcze
Pomoc w formie usług opiekuńczych przysługuje: osobom samotnym, które z powodu wieku, choroby lub innych przyczyn wymagają pomocy innych osób, a są jej pozbawione oraz osobom, które wymagają pomocy innych osób.
W 2022 r. MOPS oferował pomoc w formie usług opiekuńczych oraz w formie specjalistycznych usług opiekuńczych (osób z zaburzeniami psychicznymi).
Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Hajnówce w 2022 r. zatrudniał 7 opiekunek, w tym:
3 opiekunek wykonujących usługi opiekuńcze,
4 opiekunki wykonujące usługi specjalistyczne dla osób z zaburzeniami psychicznymi.
W 2022 r. wsparciem przy realizacji usług opiekuńczych w MOPS w Hajnówce było 6 stanowisk pracy w ramach prac społecznie – użytecznych.
wsparcie dla ukrainy
Wsparcie dla obywateli Ukrainy przybyłych do Polski po 24.02.2022 r.
Niezwłocznie po zaistnieniu potrzeby wsparcia obywateli Ukrainy przybywających do Polski, w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego kraju zostały podjęte następujące działania:
organizacja oraz uruchomienie miejsc zakwaterowania zbiorowego,
przeprowadzanie ankiet w celu uzyskania informacji o potrzebach obywateli Ukrainy,
organizacja spotkań m.in z Powiatowym Urzędem Pracy w Hajnówce oraz Białostocką Fundacją "Okno na wschód". W wyniku przeprowadzonych spotkań osoby zainteresowane podjęciem pracy zarejestrowały się w pobliskim Urzędzie Pracy. Osoby zainteresowane odbyciem szkoleń i staży skorzystały z oferty Fundacji "Okno na wschód",
przy współpracy ze stowarzyszeniem Euroregion Puszcza Białowieska w ramach programu "Działaj lokalnie" zakupionych zostało 11 kompletów pościeli na potrzeby zakwaterowania zbiorowego Uchodźców z Ukrainy, środków czystości, dodatkowo dla dzieci zostały przekazane artykuły szkolne,
organizacja spotkania Wielkanocnego oraz Wigilijnego,
dzięki wsparciu Polskiego Czerwonego Krzyża oraz Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Hajnówce obywatelom Ukrainy zostały przekazane paczki świąteczne z artykułami pierwszej potrzeby,
zbiórka żywności w największych sklepach miasta Hajnówka w ramach ogólnopolskiej zbiórki żywności organizowanej przez Federację Polskich Banków Żywności oraz darowizn od producentów - żywność dedykowana uchodźcom z Ukrainy. Liczba osób zakwalifikowanych do POPŻ – 265 uchodźców z Ukrainy.
spotkania z uchodźcami w świetlicy Socjoterapeutycznej
W okresie marzec-kwiecień-maj 2022 r. w Świetlicy Socjoterapeutycznej odbywały się cykliczne spotkania z uchodźcami z Ukrainy oraz pracownikami instytucji pomocowych – Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Hajnówce czy Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
Na spotkania przychodziły osoby dorosłe oraz ich dzieci w różnym wieku. Pracownicy określili zakres wsparcia ze strony MOPS i Świetlicy Socjoterapeutycznej, przekazywali informacje dotyczące załatwiania formalności w instytucjach pomocowych, szkołach, urzędach.
Spotkania były okazją do rozeznania potrzeb dzieci i rodzin, udzielenia często pierwszego wsparcia dla potrzebujących osób. Świetlica pełniła funkcję punktu informacyjnego, wychowawcy udzielali porad i wsparcia pedagogicznego dla dzieci i ich rodziców, pomagali uzupełniać dokumentację, udostępniali potrzebującym uchodźcom komputery z dostępem do internetu i klawiaturą z cyrylicą.
Dzieci uchodźców zaczęły uczęszczać na zajęcia do świetlicy. Pod opieką wychowawców spędzały czas wolny zapominając o traumatycznych przeżyciach, uczyły się języka polskiego, integrowały z lokalną społecznością. Część z nich zostało zapisane do placówki przez rodziców.
Koncert Charytatywny "Głosem serca dla Ukrainy"
3 kwietnia w Hajnowskim Domu Kultury odbył się wyjątkowy koncert charytatywny, którego celem było zebranie darów na rzecz pomocy obywatelom Ukrainy. Na scenie pojawili się zarówno młodzi hajnowscy artyści, jak i ukraińscy. Biletem wstępu były dary: środki higieny i czystości, trwała żywność, artykuły szkolne.
Gospodarzami wydarzenia byli Hajnowski Dom Kultury, Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Hajnówce oraz Hajnowskie Stowarzyszenie "Sami Sobie”. Artystyczna impreza spotkała się z pozytywnym odbiorem przez mieszkańców, co przeszło najśmielsze oczekiwania organizatorów. Od początku, aż do samego końca sala pękała w szwach, a oklaskom nie było końca.
Pomoc obywatelom Ukrainy
Obywatelom Ukrainy przysługuje prawo do:
świadczeń rodzinnych,
świadczeń wychowawczych „500+”,
świadczeń z pomocy społecznej (np. świadczeń pieniężnych oraz niepieniężnych),
świadczeń Dobry Start,
rodzinnego kapitału opiekuńczego,
dofinansowania tzw. obniżenia opłaty rodziców za pobyt dziecka w żłobku,
jednorazowego świadczenia w wysokości „300 zł” na osobę,
świadczeń dla osób, które zapewniły zakwaterowanie i wyżywienie obywatelom Ukrainy w wysokości 40 zł za każdy dzień pomocy tzw. dobo/osobę,
poradnictwa specjalistycznego w postaci pomocy psychologicznej.
W ramach ww. zadań w roku 2022 wydatkowano przekazane środki z Funduszu Pomocy na następującą pomoc:
wypłatę jednorazowych świadczeń po 300 zł - ilość osób, którym przyznano świadczenie: 280,
świadczenia rodzinne - liczba osób objętych świadczeniem: 65,
wypłatę zasiłków okresowych - liczba osób, którym przyznano świadczenia: 150,
zasiłek stały - liczba osób którym przyznano pomoc: 2,
dożywianie w formie posiłków dla dzieci w szkole i przedszkolu - ustalone wsparcie dla: 36 dzieci,
świadczenie pieniężne przysługujące z tytułu zakwaterowania i wyżywienia - liczba złożonych wniosków: 238, liczba uchodźców objętych wnioskami: 601.
Decyzje wydane w 2022 r.
6 decyzji nakładających świadczenia rzeczowe,
1 decyzja o umorzeniu świadczenia rzeczowego,
2 decyzje o nałożeniu świadczeń osobistych.
zdrowie
Ochrona zdrowia to sektor, który często nie charakteryzuje się wysokimi wydatkami, ale pomimo tego, zakres realizowanych zadań pozostaje zróżnicowany. Podstawowe obowiązki miasta w tym zakresie zostały zawarte w ustawie o samorządzie gminnym, która wskazuje, iż zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych miasta, wśród których uwzględnia się m.in. sprawy ochrony zdrowia. Jednakże, szczegółowe kompetencje określają także inne akty prawne, w szczególności ustawy, które dotyczą przedsięwzięć związanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych oraz przeciwdziałaniem narkomanii.
Cyklicznym przedsięwzięciem realizowanym przez miasto były zadania określone w ramach programów rozwiązywania problemów alkoholowych oraz przeciwdziałania narkomanii. W założeniu uwzględniały one tworzenie warunków przeciwdziałających problemom związanym z uzależnieniami i przemocą w rodzinie, a także działania na rzecz ograniczenia dostępności do alkoholu oraz profilaktykę uzależnień zarówno wśród dzieci, młodzieży, jak i dorosłych.
Łączne wydatki w ochronie zdrowia w 2022 r. wyniosły blisko 575 tys. zł, w tym najwyższą kwotę wydatkowano w zakresie przedsięwzięć dotyczących profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych. W głównej mierze skupiały się one na zwiększeniu dostępności do instytucji wspomagających proces leczenia oraz rehabilitacji osób nadużywających substancji psychoaktywnych i ich rodzin, a także na poprawie skoordynowanych działań profilaktycznych, informacyjnych, edukacyjnych i szkoleniowych.
Przebieg AKCJI SZCZEPIEŃ
W lutym 2022 r. stan szczepień w gminie miejskiej Hajnówka wyglądał następująco:
47,9% zaszczepionych w pełni w 2022 r.
9 722 mieszkańców zaszczepionych w pełni
Na rzecz ochrony zdrowia, w 2022 r. podjęte zostały również inne działania obejmujące współpracę z organizacjami pozarządowymi. Dzięki temu kontynuowano realizację zadań z zakresu ochrony i promocji zdrowia w tym działalności leczniczej w rozumieniu ustawy o działalności leczniczej.